طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟
طرح طبقهبندی مشاغل، فرآیندی برای تعیین ساختار سازمانی و شغلی در تمامی شرکتهای خدماتی و کارگاههای تولیدی می باشد. طرح طبقهبندی مشاغل شامل مواردی مانند تعیین ردهبندی شغلی، شرح وظایف، دامنه مسئولیتها، شرایط احراز و تعیین سطح دستمزدها بر اساس طبقهبندیهای مشخص شده است.
به عبارتی طرح طبقهبندی مشاغل الزام می نماید که یکسان سازی در حقوق به ازاء انجام کار یکسان در بین پرسنل و نیروی کار اتفاق بیافتد
طرح طبقهبندی مشاغل با همکاری کمیته طبقهبندی مشاغل کارگاه های اداره کار و پس از تایید وزارت کار و امور اجتماعی به مرحله اجرا درآمده و تمامی کارفرمایان ملزم به اجرای آن در شرکت های خدماتی و یا کارگاههای تولیدی خود می باشند.
یکی از آیتم های مهم برای اخذ دو گواهینامه ی تایید صلاحیت پیمانکاری و تایید صلاحیت ایمنی اداره کار رعایت و اجرای طرح طبقه بندی مشاغل متناسب با سازمان و گروه های شغلی مربوط به شرکت خود می باشند.
طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟
طرح طبقهبندی مشاغل، فرآیندی برای تعیین ساختار سازمانی و شغلی در تمامی شرکتهای خدماتی و کارگاههای تولیدی می باشد. طرح طبقهبندی مشاغل شامل مواردی مانند تعیین ردهبندی شغلی، شرح وظایف، دامنه مسئولیتها، شرایط احراز و تعیین سطح دستمزدها بر اساس طبقهبندیهای مشخص شده است.
به عبارتی طرح طبقهبندی مشاغل الزام می نماید که یکسان سازی در حقوق به ازاء انجام کار یکسان در بین پرسنل و نیروی کار اتفاق بیافتد. به عنوان مثال فرض کنید دو نفر از پرسنل شما در کارگاه، دارای شغل یکسان و مسئولیت مشابه با یکدیگر را دارند، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل باعث می شود که آن دو پرسنل دارای حقوق مشابه با یکدیگر داشته باشند.
طرح طبقهبندی مشاغل در دو ماده ی ۴۸ و ۴۹ قانون کار در کشور عزیزمان با هدف جلوگیری از بهره‌کشی و ایجاد عدالت در پرداخت مزد روزانه و ماهانه، و همچنین ایجاد یک رابطه ی صحیح بین مزد و شرح وظایف نیروی انسانی تدوین شده است. در طرح طبقهبندی مشاغل به طور معمول گروه‌های شغلی مختلف را تعریف می‌کنند و برای هر گروه شغلی مزد مشخصی تعیین می‌شود.
در ادامه مراحل تهیه و اجرای طرح طبقهبندی مشاغل خدمتتان ارائه می گردد. در این راستا، کارفرمایان محترم مشمول طرح طبقهبندی مشاغل باید اقدامات زیر را انجام دهند:
1- همکاری با کمیته طبقهبندی مشاغل کارگاه و یا موسسات ذی‌صلاح: کارفرمایان موظفند با همکاری این نهادها، طرح طبقهبندی مشاغل را تدوین کنند. این همکاری می‌تواند شامل مشارکت در جلسات، ارائه اطلاعات و بازخورد، و استفاده از تخصص‌های این نهادها باشد.
2- تدوین طرح طبقهبندی مشاغل: این طرح باید شامل اطلاعات دقیقی درباره هر شغل، از جمله وظایف و مسئولیتها، شرایط احراز، و میزان دستمزد باشد. هدف از این طرح، ایجاد شفافیت و عدالت در پرداخت‌ها و تقسیم وظایف و شرح وظایف در کارگاه است.
3- تایید وزارت کار و امور اجتماعی: پس از تهیه طرح طبقهبندی مشاغل ، لازم است که این طرح توسط وزارت کار و امور اجتماعی تایید شود. این تایید به منظور اطمینان از اجرا و مطابقت طرح طبقهبندی مشاغل تعریف شده در شرکت های خدماتی و یا کارگاه ها با قوانین و مقررات تصویب شده متناسب با قانون کار کشور می باشد.
4- اجرای طرح طبقهبندی مشاغل: پس از تایید طرح طبقهبندی مشاغل توسط کارشناسان و کمیته ی فنی مربوطه در اداره کار، کارفرما موظف است طرح طبقهبندی مشاغل را به مرحله اجرا درآورد. اجرای طرح طبقهبندی مشاغل به معنای پیاده‌سازی تغییرات لازم در ساختار کارگاه، اطلاع‌رسانی به کارکنان، و اعمال تغییرات در سیستم پرداخت و مسئولیتها است.
اجرای قانون طرح طبقهبندی مشاغل به منظور بهبود عدالت در محیط کار، افزایش رضایت شغلی کارکنان، و تطابق بهتر مشاغل با بازار کار است. پیروی اجرای طرح طبقهبندی مشاغل، باعث افزایش رضایت شغلی کارکنان شده و در نتیجه باعث بهبود کارایی و بهره‌وری در کارگاه ها می گردد.
طرح طبقه بندی مشاغل توسط چه ارگانی انجام می شود؟
طرح طبقهبندی مشاغل با همکاری کمیته طبقهبندی مشاغل کارگاه های اداره کار و پس از تایید وزارت کار و امور اجتماعی به مرحله اجرا درآمده و تمامی کارفرمایان ملزم به اجرای آن در شرکت های خدماتی و یا کارگاههای تولیدی خود می باشند.
تهیه دستورالعمل مربوط به طرح طبقهبندی مشاغل به عهده مؤسسات یا افراد مورد تأیید وزارت کار و امور اجتماعی قرار دارد. این افراد باید پس از گذراندن آزمونها و کسب صلاحیتهای لازم، مورد تأیید اداره کار قرار گیرند تا بتوانند به طراحی و تهیه ی آیین نامه و دستورالعمل های طرحطبقهبندی مشاغل بپردازند.
این افراد باید دارای دقت و تمرکز بسیار بالایی باشند، زیرا کلمات و اصطلاحات به کار رفته در طرح طبقهبندی مشاغل اهمیت زیادی دارند و بار معنایی خاصی دارند. برخی از مواردی که در تدوین این طرح‌ها بررسی می‌شوند عبارت‌اند از:
تحلیل شغل: شناسایی و توصیف وظایف و مسئولیت‌های هر شغل.
ارزیابی شغل: تعیین ارزش نسبی هر شغل در سازمان برای ایجاد سیستم پرداخت عادلانه.
شرح شغل: ارائه جزئیات دقیق از وظایف، مسئولیتها و شرایط کاری هر شغل.
شرایط احراز شغل: تعیین ویژگی‌ها و مهارت‌های لازم برای انجام هر شغل.
ساختار سازمانی: تعیین جایگاه هر شغل در سلسله مراتب سازمانی.
این موارد باید با دقت و توجه به جزئیات بررسی شوند تا اطمینان حاصل شود که هر شغل به درستی تعریف شده و کارکنان بر اساس شایستگی‌ها و مهارت‌هایشان در جایگاه‌های مناسب قرار گیرند. تدوین صحیح و دقیق طرح طبقهبندی مشاغل می‌تواند به بهبود بهره‌وری، انگیزش کارکنان و ایجاد عدالت در سازمان کمک کند.
طرح طبقه بندی مشاغل برای چه شرکت هایی ضروری می باشد؟
بعد از اینکه با مفهوم طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها آشنا شدیم، حال به این می پردازیم که اصلا طرح طبقه بندی مشاغل برای چه شرکت های مناسب و الزامی می باشد.
طرح طبقه بندی مشاغل برای شرکتهایی مناسب می باشد که در زمینه های پیمانکاری و خدماتی فعالیت دارند و هدف اصلی آنها شرکت در مناقصات و پروژههای مختلفی است که از سوی ارگان ها و شرکتهای دولتی یا خصوصی برگزار می گردد.
مطابق با آیین نامه ها و دستورالعمل های تدوین شده از سوی سازمان برنامه و بودجه (ساجات) و همچنین از طرف اداره کار، تمامی شرکت های فنی و مهندسی و همچنین خدماتی برای شرکت در مناقصات و برنده شدن در آنها برای اخذ پروژه های مهم و ارزش آفرین از نظر اعتبار و مباحث مالی حتما می بایست فاکتور مهم طرح طبقه بندی مشاغل تعریف شده دستورالعمل های مربوطه را رعایت و اجرا نماید.
شرکت های خدماتی مد نظر اداره کار استانها که می بایست طرح طبقه بندی مشاغل را رعایت کنند، متناسب با حوزه فعالیتشان به 7 گروه طبقه بندی شده اند. این 7 حوزه شامل:
- تعمیر و نگهداری: بازدید های پیشگیرانه، تعمیر و نگهداری از ماشین آلات صنعتی، اورهال دستگاه ها
- تاسیسات: بهره برداری از تاسیسات ساختمان ها و مراکز صنعتی
- خدمات ایاب و ذهاب: شامل حمل و نقل عمومی، حمل بار، رانندگی و اداره امورات مربوط به حمل و جابجای کالا
- خدمات عمومی: شامل امورات پیش خدمتی، پپیک و نامه رسانی، امور آبدارخانه ای و تنظیفات
- خدمات شهری و فضای سبز: باغبانی و نگهداری از فضای سبز، نگهداری از جدول های خیابانی و خدمات شهری
- تایپ و تکثیر: شامل صحافی، خطاطی، ویراستاری، تایپ، چاپ و تکثیر و خدمات مربوط در این زمینه
- کترینگ و آشپزخانه: کلیه موارد و امورات مربوط به طبخ غذا واداره رستوران
الزام طرح طبقه بندی مشاغل برای اخذ 2 گواهینامه مهم پیمانکاران
به طور کلی تمامی شرکت های خدماتی فعال در حوزه های ذکر شده در فوق برای شرکت در مناقصات مهم و ارزش آفرین اشاره شده، نیاز به اخذ گواهینامه های تایید صلاحیت پیمانکاری و همچنین گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی می باشند.
یکی از آیتم های مهم برای اخذ دو گواهینامه ی تایید صلاحیت پیمانکاری و تایید صلاحیت ایمنی اداره کار رعایت و اجرای طرح طبقه بندی مشاغل متناسب با سازمان و گروه های شغلی مربوط به شرکت خود می باشند.
به منظور آگاهی کامل و اطلاع از شرایط و مراحل اخذ گواهینامه تایید صلاحیت پیمانکاری و همچنین گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی می توانید روی لینک کلیک نمایید.
انواع طرح‌های طبقهبندی مشاغل چیست؟
طرح طبقه بندی مشاغل که توسط کمیته فنی و یا افراد مورد تایید تدوین می گردند به صورت کلی به دو گروه تقسیم بندی می شوند. که این طبقه بندی شامل:
1- طرح‌های طبقهبندی مشاغل عمومی
2- مطابق قراردادهای جمعی کار
طرح‌های طبقهبندی مشاغل عمومی:
این طرح‌ها برای همه‌ی کارگاه‌ها و شرکت‌ها به صورت یکسان اجرا می‌شوند و شامل دستورالعمل‌ها و مقررات کلی برای تعیین و تنظیم حقوق و دستمزد کارگران بر اساس تخصص، تجربه، و وظایف شغلی می‌باشند.
با توجه به مطالب اشاره شده در این مقاله اجرای طرح طبقه بندی مشاغل شرکت های خدماتی و کارگاه ها در دو حالت زیر ضروری و الزامی می باشد.
1- مطابق قوانین کار و تأمین اجتماعی: کارگاه‌هایی با بیش از ۵۰ کارگر: براساس قانون کار ایران، تمامی کارگاه‌هایی که بیش از ۵۰ کارگر دارند، ملزم به اجرای طرح طبقهبندی مشاغل هستند.
2- کارگاههای صنعتی، معدنی، کشاورزی، خدماتی و تولیدی: تمامی این نوع کارگاه‌ها باید مطابق با قوانین تأمین اجتماعی، طرح طبقهبندی مشاغل را اجرا کنند.
طرح طبقه بندی مطابق قراردادهای جمعی کار:
در صورتی که کارگاه‌ها با اتحادیه‌های کارگری قرارداد جمعی کار منعقد کرده باشند و در این قرارداد الزام به اجرای طرح طبقهبندی مشاغل ذکر شده باشد، این کارگاه‌ها ملزم به اجرای طرح می‌باشند.
برای آگاهی بیشتر در مورد اخذ فوری گواهینامه تایید صلاحیت پیمانکاری و تایید صلاحیت ایمنی می توانید از مشاوره رایگان کارشناسان فنی مرکزایزوفرتاک استفاده نمایید و همچنین می توانید از طریق WhatsApp نیز با ما در تماس باشید.
نتیجه گیری:
در این مقاله آگاهی یافتیم که شرکت های خدماتی جهت شرکت در مناقصات برگزار شده دولتی یا خصوصی، جهت اخذ گواهینامه های تایید صلاحیت پیمانکاری و گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی نیاز به مدارک و مستندات تعریف شده از طرف اداره کارو یا سازمان برنامه و بودجه (ساجات) دارند که یکی از این مدارک ضروری رعایت طرح طبقه بندی مشاغل در سازمان یا شرکت خود می باشند.
سوالات متداول:
1- طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟
طرح طبقهبندی مشاغل، فرآیندی برای تعیین ساختار سازمانی و شغلی در تمامی شرکتهای خدماتی و کارگاههای تولیدی می باشد. طرح طبقهبندی مشاغل شامل مواردی مانند تعیین ردهبندی شغلی، شرح وظایف، دامنه مسئولیتها، شرایط احراز و تعیین سطح دستمزدها بر اساس طبقهبندیهای مشخص شده است.
2- طرح طبقه بندی مشاغل توسط چه ارگانی انجام می شود؟
تهیه دستورالعمل مربوط به طرح طبقهبندی مشاغل به عهده مؤسسات یا افراد مورد تأیید وزارت کار و امور اجتماعی قرار دارد. این افراد باید پس از گذراندن آزمونها و کسب صلاحیتهای لازم، مورد تأیید اداره کار قرار گیرند تا بتوانند به طراحی و تهیه ی آیین نامه و دستورالعمل های طرحطبقهبندی مشاغل بپردازند.
3- طرح طبقه بندی مشاغل برای چه شرکت هایی ضروری می باشد؟
طرح طبقه بندی مشاغل برای شرکتهایی مناسب می باشد که در زمینه های پیمانکاری و خدماتی فعالیت دارند و هدف اصلی آنها شرکت در مناقصات و پروژههای مختلفی است که از سوی ارگان ها و شرکتهای دولتی یا خصوصی برگزار می گردد.
مطابق با آیین نامه ها و دستورالعمل های تدوین شده از سوی سازمان برنامه و بودجه (ساجات) و همچنین از طرف اداره کار، تمامی شرکت های فنی و مهندسی و همچنین خدماتی برای شرکت در مناقصات و برنده شدن در آنها برای اخذ پروژه های مهم و ارزش آفرین از نظر اعتبار و مباحث مالی حتما می بایست فاکتور مهم طرح طبقه بندی مشاغل تعریف شده دستورالعمل های مربوطه را رعایت و اجرا نماید.
