ایزو 14097: اصطلاحات «شستشوی سبز» و «شستشوی ضربه ای» به چه معناست؟ اصطلاح «شستشوی سبز» از دهه 1980 رایج شد و در ابتدا برای اشاره به هتل‌هایی ابداع شد که مهمانان را تشویق می‌کردند از حوله‌های خود استفاده مجدد کنند و در نتیجه «سیاره را نجات دهند» – در حالی که در واقع صرفه‌جویی در قبض‌های لباس‌شویی هتل صرفه‌جویی می‌شد. حوله ها همچنین توجه را از هر گونه تأثیر کلی محیطی هتل منحرف کردند.

از آن زمان، مصرف کنندگان به طور فزاینده ای به محصولات سبز علاقه مند شدند و شرکت ها به طور فزاینده ای در استفاده از ادعاهای دوستدار محیط زیست به عنوان برگ انجیر برای تأثیر منفی کلی آنها بر محیط زیست ماهر شدند. امروزه، «شستشوی ضربه ای» به فرهنگ لغت کسانی که به دنبال حفظ شرکت ها و به ویژه مؤسسات مالی هستند، اضافه شده است تا به ادعاهای سبز خود پاسخ دهند.

استانیسلاس دوپره، گردآورنده گروه کاری ISO که ایزو 14097 را ایجاد کرده است، توضیح می دهد: “بسیاری از موسسات مالی وانمود می کنند که تغییر در ترکیب سبد آنها (مانند کاهش قرار گرفتن در معرض بخش نفت) به طور خودکار اثرات زیست محیطی ایجاد می کند. برای گزارش اقدامات اقلیمی مؤسسات مالی آنها بر اساس این ادعا وجوه خود را برای مصرف کنندگان عرضه می کنند. این همان چیزی است که اکنون “شستشوی ضربه ای” نامیده می شود.

شستشوی ضربه ای را می توان به عنوان هر ادعای بازاریابی در مورد یک محصول که باعث ایجاد تغییر در اقتصاد واقعی می شود که با شواهد پشتیبانی نمی شود تعریف کرد. یک مدیر صندوق ممکن است ادعا کند که یک سرمایه گذاری خاص به شما امکان می دهد انتشار کربن را به میزان x هزار تن کاهش دهید، یا معادل خروج x هزاران خودروی بنزینی از جاده ها است، اما مدیر باید ثابت کند که آن خودروها از جاده ها در شرایطی معادل حذف شده است.

در نظرسنجی اخیر از پاسخ 20 بانک برتر اروپا به تغییرات آب و هوایی، گروه کمپین ShareAction به آنها میانگین امتیاز فقط 40 درصد را داده است. ShareAction گفت: «به طور متوسط، آنها تنها نیمی از راه را برای دستیابی به بهترین عملکرد دارند. در واقع، هیچ یک از بانک‌های مورد بررسی هنوز به «بهترین عملکرد» در رتبه‌بندی ما نرسیده است – امتیاز 80 درصد یا بالاتر، اگرچه برخی از بانک‌ها در زمینه‌های خاصی عملکرد پیشرو از خود نشان می‌دهند.»

حرکت برای تغییر

برای یک شرکت کافی نیست که بگوید در حال نجات کره زمین است – یا برای یک موسسه مالی که بگوید می تواند پول شما را در محصولات زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) سرمایه گذاری کند. شرکت ها باید به طور فعال و قابل راستی آزمایی نشان دهند که چگونه جهان را به مکانی بهتر تبدیل می کنند.

سازمان ملل متحد در سال جاری اتحاد بانکداری خالص صفر را تشکیل داد، که بانک‌های سراسر جهان را گرد هم می‌آورد که بیش از یک سوم دارایی‌های بانکی جهانی را متعهد به همسو کردن پرتفوی وام‌دهی و سرمایه‌گذاری خود با انتشار خالص صفر تا سال 2050 گرد هم می‌آورد. قادر به اندازه‌گیری تأثیر مستقیم و غیرمستقیم اقلیمی مؤسسات مالی، فراتر از تعهدات و اظهارات آنها در مورد مواجهه با ریسک است.

مطالعه پیشنهادی: ISO-TS 22703: هشدارهای ایمنی دارو

دوپره می‌گوید: «زمانی که یک سرمایه‌گذار سهام یا اوراق قرضه را می‌خرد یا می‌فروشد، هیچ اثر مستقیمی در اقتصاد واقعی وجود ندارد و مدل‌سازی اثر غیرمستقیم، در صورت وجود، بسیار دشوار است.

مشکل چقدر بد است؟

ایزو 14097 برای هماهنگی و یکسان سازی استانداردهای متنوع و پراکنده در صنعت خدمات مالی طراحی شده است تا سرمایه گذاران بتوانند بدانند شرکت ها چقدر سبز هستند. دوپره توضیح می‌دهد: «نیاز واضحی به راهنمایی‌های فنی و یک چارچوب استاندارد وجود داشت که توضیح دهد چگونه مؤسسات مالی، بانک‌ها، سرمایه‌گذاران و مدیران دارایی‌ها می‌توانند خطرات آب و هوایی را ارزیابی کرده و سپس آنها را افشا کنند».

او می‌گوید: «امروزه شستشوی ضربه‌ای یک هنجار است تا استثنا». زمانی که اتاق فکر من رویه های مدیران دارایی در اروپا را در سال 2020 بررسی کرد، متوجه شدیم که بسیاری از آنها ادعاهای زیست محیطی داشتند و تقریباً همه این ادعاها گمراه کننده و ناسازگار بودند.

دوپره می‌گوید، کارشناسانی که مسئول طراحی ایزو 14097 هستند، بر اساس دو چارچوب مفهومی ساخته شده‌اند. “اول، تعریف “سرمایه گذاری تاثیرگذار” که مستلزم عمدی و اضافه بودن است. بیشتر برای تأمین مالی ترکیبی و تأمین مالی مشاغل اجتماعی در مراحل اولیه استفاده می شد. ثانیاً، مفهوم «همسویی» پرتفوی سرمایه‌گذاری با اهداف آب و هوایی، که شامل مقایسه معیارهای خاص (CO2، بشکه‌های نفت و غیره) مرتبط با شرکت‌ها با آنچه باید در یک سناریوی اقلیمی 2 درجه سانتی‌گراد باشند، است.

هدف جهان محدود کردن گرمایش جهانی به 1.5 درجه سانتیگراد تا سال 2100 است، اما ما در حال حاضر در مسیر 2.7 درجه سانتیگراد هستیم که به گفته سازمان ملل متحد منجر به “فاجعه آب و هوایی” خواهد شد. دوپر می گوید، چالش هم روش شناختی بود – یافتن راه های جدید برای اندازه گیری تأثیر غیرمستقیم مؤسسات مالی – و هم سیاسی. دوپره می‌گوید: «تمایل مصرف‌کنندگان به پرداخت هزینه برای سرمایه‌گذاری‌های پایدار بسیار زیاد است، و کارشناسان تحت فشار زیادی برای ایجاد تعاریف و استانداردهایی هستند که شستشوی تأثیرگذار را «قانونی‌سازی» کنند.

برخی از تنظیم‌کننده‌ها در حال حاضر با استفاده از مدیران دارایی یا تحقیق در مورد بازاریابی سبز گمراه‌کننده اقدام می‌کنند و برخی از مدیران سابق فعالانه صنعت مالی را فراخوانی می‌کنند.

اوایل سال جاری، طارق فانسی، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری پایدار در بلک راک، هشدار داد که «صنعت خدمات مالی با رویه‌های سرمایه‌گذاری پایدار و حامی محیط‌زیست، مردم آمریکا را فریب می‌دهد». «این عرصه چند تریلیون دلاری سرمایه‌گذاری آگاهانه اجتماعی به عنوان چیزی معرفی می‌شود که نیست. در اصل، وال استریت سیستم اقتصادی را سبز می‌شوید و در این فرآیند، حواس‌پرتی مرگبار ایجاد می‌کند.»

جاده پیش رو

دوپر توضیح می‌دهد که ایزو 14097 سه مزیت اصلی خواهد داشت. “اول، آنهایی را که سرمایه گذاری و مدیریت امور مالی را انجام می دهند برای ارزیابی خطرات مرتبط با آب و هوا راهنمایی می کند. ثانیا، با کاهش قرار گرفتن در معرض خطرات مرتبط با آب و هوا، به حرکت به سمت اقتصاد کم کربن کمک خواهد کرد. و ثالثاً، ایزو 14097 مزایای استانداردسازی را فراهم خواهد کرد. به عبارت دیگر، یک چارچوب متحد کننده که مبنایی را برای ارزیابی، تأیید و مقایسه فراهم می کند.»

دولت ها، سیاست گذاران و تنظیم کننده ها می توانند از ایزو 14097 برای مقابله با موضوع شستشوی ضربه ای استفاده کنند. در COP26، ائتلافی از شرکت‌های مالی وعده سرمایه 130 تریلیون دلاری دادند تا انتقال جهانی به صفر خالص تا سال 2050 امکان‌پذیر شود و هدف توافقنامه پاریس برای حفظ گرمایش جهانی در سطح 1.5 درجه سانتی‌گراد نسبت به سطوح قبل از صنعتی شدن تا سال 2100 محقق شود.

با توجه به عدم شفافیت در مورد اینکه دقیقاً چه چیزی صفر خالص را تشکیل می دهد، ISO 14097 می تواند به شفاف سازی تعهدات در آینده کمک کند. جهان برای ارزیابی خطرات اقلیمی و افشای آنها به یک چارچوب یکپارچه و مورد توافق بین‌المللی با راستی‌آزمایی و قابل مقایسه نیاز دارد.

تغییرات اقلیمی در راه است و ارزان نیست. نه تنها مدیریت اثرات گرمایش زمین نیاز به بودجه دارد، بلکه پول بیشتری نیز برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای (GHG) مورد نیاز است. تخمین زده می‌شود که اگر می‌خواهیم به اهداف خالص کربن صفر جهان برسیم، به تریلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری نیاز است.

تأمین مالی سبز یا سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های مرتبط با تغییرات آب‌وهوایی، به عنوان پاسخ تلقی می‌شود، اما ارزیابی‌ها و گزارش‌های جامع و قابل مقایسه برای تأثیر مثبت بر محیط‌زیست و جذب سرمایه‌گذاری بیشتر ضروری است. همچنین به طور فزاینده ای یک الزام نظارتی است. استاندارد جدیدی برای کمک به تازگی منتشر شده است.

ISO 14097، مدیریت گازهای گلخانه‌ای و فعالیت‌های مرتبط – چارچوبی شامل اصول و الزامات برای ارزیابی و گزارش سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های تامین مالی مرتبط با تغییرات آب و هوایی، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا اقدامات خود را ارزیابی و گزارش دهند و ارزش واقعی مشارکت خود را در اهداف آب‌وهوایی ببینند.

چارچوب مشخص شده در استاندارد، اصول، الزامات و راهنمایی های مورد نیاز را مشخص می کند. این رویکرد حول محور “تئوری تغییر” ساخته شده است، که هدف آن تعریف آنچه برای تأثیر بلندمدت لازم است. ISO 14097 اثرات تصمیمات سرمایه گذاری بر روند انتشار گازهای گلخانه ای در اقتصاد واقعی، سازگاری تصمیمات سرمایه گذاری و تامین مالی با مسیرهای انتقال کم کربن و اهداف آب و هوایی، و ریسک بر ارزش مالی برای صاحبان دارایی های مالی (مانند سهام خصوصی، سهام فهرست شده، اوراق قرضه، وام) ناشی از اهداف آب و هوا یا سیاست های آب و هوایی.

Massamba Thioye، رهبر پروژه گروه کارشناسان ISO [1] که استاندارد را توسعه داده است، گفت که سرمایه گذاری های مالی سبز هم به تلاش جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و هم به پایداری و سودآوری بلندمدت خود دارایی مالی کمک می کند.

او گفت: «تامین‌کنندگان مالی می‌توانند برای مدیریت قرار گرفتن در معرض خطرات مرتبط با آب و هوا از فعالیت‌های فشرده کربن صرفنظر کنند، اما اگر به طور گسترده انجام نشود، تأثیر آن بر انتشار گازهای گلخانه‌ای محدود خواهد بود.»

«آنچه مؤثرتر خواهد بود این است که آنها حمایت از سیاست ها را انجام دهند، با سازمان های سرمایه پذیر خود تعامل داشته باشند و از قدرت تأثیرگذاری خود برای ترویج سبز شدن برنامه های سرمایه گذاری خود استفاده کنند. بنابراین، برای آنها مهم است که بتوانند پیامدهای این اقدامات را بر انتشار گازهای گلخانه ای سازمان هایی که در آن سرمایه گذاری می کنند، اندازه گیری کنند. کلید موفقیت در امور مالی سبز در شفافیت و اندازه گیری نهفته است، چیزی که این استاندارد برای تسهیل آن در نظر گرفته شده است.

Thioye همچنین مدیر بخش کاهش در دبیرخانه کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی، یک شریک کلیدی ISO است.

ISO 14097 جدیدترین استاندارد از خانواده نوظهور استانداردهای مربوط به تغییرات آب و هوا و امور مالی است. سایر استانداردهای در حال توسعه شامل سری آتی ISO 14030 برای ارزیابی عملکرد زیست محیطی ابزارهای بدهی سبز، ISO 14100 برای ارزیابی پروژه های مالی سبز و ISO 14093 است که به مکانیسم های تامین مالی سازگاری با تغییرات آب و هوایی می پردازد.