استاندارد ایزو 20299-1 یا ISO 20299-1 (2nd ed. 2015, first published 2006) تعریف می‌کند که یک «فیلم غیرقابل‌جداکردن (non-strippable)» برای پیچیدن و بسته‌بندی بَیل‌های لاستیک مصنوعی عمومی—به‌ویژه لاستیک بوتادی‌ین (BR) و لاستیک استایرن-بوتادی‌ین (SBR)—باید چه ویژگی‌های موادّی و فیزیکی داشته باشد. هدف، جداسازی بَیل‌های لاستیک در طول انبارش و حمل‌ونقل بدون باقی‌گذاشتن آلودگی پلیمر یا ایجاد چسبندگی میان بَیل‌هاست.
دامنه (Scope) استاندارد ایزو 20299-1
استاندارد ایزو 20299-1 یک سری چندبخشی به‌عنوان «Film for wrapping rubber bales» دارد؛ بخش ۱ نیازمندی‌های فیلم غیرقابل‌جداکردن را برای پرمصرف‌ترین لاستیک‌های عمومی پوشش می‌دهد. این سند کاربردش در بسته‌بندی BR و SBR است و برای سایر فیلم‌ها یا لاستیک‌های ویژه به بخش‌های بعدی رجوع می‌شود.
محدودهٔ کمی
- ضخامت فیلم‌ها: 8 µm تا 50 µm (به انتخاب تولیدکننده)، آزمون بر اساس الزامات کشش و سوراخ‌پذیری انجام می‌شود.
- ابعاد بَیل مرجع: (≈ 33 kg) مطابق ISO 11407 برای BR/SBR.
ساختار اصلی استاندارد
| فصل | موضوع | نکته کلیدی |
|---|---|---|
| 1 – Scope | مرز کاربرد و استثناها | فقط فیلم non-strippable برای BR/SBR |
| 2 – Normative references | ISO 527-3 (کشش)، ISO 4593 (ضخامت) و … | تراز روش‌های آزمون مواد فیلم |
| 3 – Terms & definitions | تعریف Non-strippable، Haze، Seal strength | ضوابط پذیرش و رد |
| 4 – Material requirements | پلی‌الفین یا کوپلیمرهای مجاز، ممنوعیت روان‌کننده‌های مهاجر | تضمین عدم آلودگی لاستیکiso.org |
| 5 – Physical properties | حداقل کشش (≥ 15 MPa)، ازدیاد طول (≥ 200 %)، نفوذپذیری آب < 5 g m⁻² 24 h⁻¹ | مقادیر آزمونی جدول 1 |
| 6 – Test methods | روش تعیین ضخامت، کشش، سوراخ‌پذیری، شفافیت | ارجاع به ISO 527، ISO 4593، ASTM F1306 |
| 7 – Sampling & conformity | AQL 2.5 %، حداقل 5 رول تصادفی | رویه QC تولیدکننده |
| 8 – Marking & labelling | کد ISO 20299-1 + نوع پلیمر + ضخامت روی کارتن | رهگیری و بازرسی گمرکی |
الزامات برجسته
مواد پایه
فیلم باید از پلی‌اتیلن سبک خطی (LLDPE)، پلی‌پروپیلن یا آمیزه‌های کوپلیمری باشد؛ استفاده از نرم‌کننده‌های مهاجر، تالک و ضدقالب ممنوع است تا از آلودگی گلوله‌های لاستیک جلوگیری شود.
خواص فیزیکی مهم
| خاصیت | حداقل/حداکثر | آزمون |
|---|---|---|
| استحکام کششی | ≥ 15 MPa | ISO 527-3 |
| ازدیاد طول | ≥ 200 % | ISO 527-3 |
| سوراخ‌پذیری | ≤ 20 N | ASTM F1306 |
| نفوذپذیری رطوبت (38 °C/90 % RH) | < 5 g m⁻² day⁻¹ | ISO 15106 |
| تیرگی (Haze) | حداکثر 15 % برای فیلم شفاف | ASTM D1003 |
جایگاه در زنجیره تأمین لاستیک
- تولیدکنندگان فیلم باید طبق ISO 20299-1 فرمولاسیون و کنترل کیفیت (AQL 2.5 %) را اثبات کنند تا توسط شرکت‌های پتروشیمی و کارخانه‌های لاستیک‌سازی تأیید شوند.
- مشتری نهایی (پالِتینگ لاستیک): بسته‌بندی بَیل با این فیلم از فشردگی بَیل‌ها و آلودگی متقابل جلوگیری می‌کند و زمان بارگیری را تا 20 % کاهش می‌دهد.
- گمرک و انبار: برچسب ISO 20299-1 روی کارتن به مأموران امکان می‌دهد فیلم غیراستاندارد را رد کرده و خطر چسبندگی بَیل را پایین آورند.
تغییرات نسخهٔ 2015 نسبت به 2006
| بهبود | توضیح |
|---|---|
| طبقه‌بندی ضخامت | سه گرید A (8-15 µm)، B (15-30 µm)، C (30-50 µm) افزوده شد |
| آزمون سوراخ‌پذیری دینامیک | جایگزین آزمون استاتیک قدیمی برای شبیه‌سازی چنگک‌برداری |
| سازگاری زیست‌محیطی | توصیه حذف فلزات سنگین رنگ‌دانه‌ای و درج کد بازیافت 04-PE-LD روی رول |
ارتباط با استانداردهای هم‌خانواده
- ISO 20299-2 (در دست تدوین): فیلم غیرقابل‌جدا برای EPDM و NBR.
- ISO 11407: ابعاد و جرم بَیل لاستیک؛ منبع تعریف بسته استاندارد.
- ISO 16219 (سابق EN 10204): بازرسی گواهی تست کارخانه فیلم بسته‌بندی.
جمع‌بندی استاندارد ایزو 20299-1
استاندارد ایزو 20299-1 مرجع جهانی برای تضمین کیفیت فیلم‌های نازک بسته‌بندی بَیل‌های BR و SBR است. با مشخصکردن مواد مجاز، خواص مکانیکی و روش‌های آزمون دقیق، این استاندارد از چسبندگی، آلودگی متقابل و ضایعات انبارداری لاستیک جلوگیری کرده و عملیات حمل‌ونقل را ایمن‌تر و کارآمدتر می‌سازد. اجرای الزامات آن در خط تولید فیلم باعث پذیرش راحت‌تر در صنعت لاستیک و عبور بی‌دغدغه از ممیزی مشتریان و گمرک خواهد شد.
مطالعه پیشنهادی: ناندو چیست؟ Notified Bodies و نقش آن‌ها در ارزیابی محصولات
مطالعه پیشنهادی: ثبت نام در وندور لیست شرکت نفت (AVL)
مطالعه پیشنهادی: استاندارد ایزو 21179 چیست؟ تسمه‌های نقاله سبک
